Wat is het verschil tussen een aandeelhoudersovereenkomst en de statuten? De statuten van een vennootschap zijn een wettelijke vereiste, en worden door de notaris opgesteld. De statuten zijn openbaar en door iedereen te raadplegen bij de Kamer van Koophandel. Een aandeelhoudersovereenkomst is niet openbaar maar vertrouwelijk, waardoor het vaak prettiger is m bepaalde afspraken juist op te nemen in een aandeelhoudersovereenkomst. Bij het opstellen van een aandeelhoudersovereenkomst bestaat in vergelijking tot statuten ook veel meer vrijheid om af te spreken wat je wil, aangezien de aandeelhoudersovereenkomst (anders dan de statuten) niet aan een wettelijk systeem is gebonden. Daarnaast is voor het opstellen van een aandeelhoudersovereenkomst geen notariële akte nodig. Partijen kunnen de aandeelhoudersovereenkomst in principe zelf opstellen. Vanwege de vaak grote belangen die er op het spel staan en de abstracte materie is het wel sterk aan te bevelen om advies in te winnen van een ondernemingsrecht advocaat die gespecialiseerd is in aandeelhoudersovereenkomsten. Bekijk hier een voorbeeld aandeelhoudersovereenkomst met uitleg waar je op moet letten.

Wat staat er in een aandeelhoudersovereenkomst? Meestal wordt een aandeelhoudersovereenkomst opgesteld als er meerdere partijen gezamenlijk een onderneming willen starten of exploiteren, of als een investeerder toetreedt in een reeds bestaande onderneming. In dat geval maken partijen in de aandeelhoudersovereenkomst vaak afspraken over de volgende onderwerpen:

– Welke soort(en) van aandelen (bijvoorbeeld: gewone aandelen, preferente aandelen of stemrechtloze aandelen) of certificaten worden er door de onderneming uitgegeven en wat zijn de (stem)rechten van deze aandelen of certificaten?

– Welke financiële bijdrage levert de aandeelhouder aan de onderneming?

– Welke arbeid wordt door de aandeelhouders verricht en welke vergoeding hoort daarbij?

– Wie stelt het ondernemingsplan of businessplan (periodiek) vast?

– Wat is de verdeling van taken en zeggenschap tussen bestuurders en aandeelhouders? Hoe wordt omgegaan met een niet-presterende bestuurder?

– Hoe wordt de onderneming (in de toekomst) gefinancierd?

– Hoe delen de aandeelhouders mee in de winst van de onderneming?

– Wat zijn de regels die gelden bij een overdracht van de aandelen? Wanneer moet een aandeelhouder zijn aandelen aanbieden aan de ander aandeelhouders?

– Wat gebeurt er met de aandelen in het geval van onenigheid tussen de aandeelhouders of het overlijden, faillissement of echtscheiding van één van hen?

– Mogen de aandeelhouders concurrerende activiteiten ondernemen?

Wat is  de betekenis van de terminologie die vaak in aandeelhoudersovereenkomst voorkomt? In aandeelhoudersovereenkomsten komen in de praktijk vaak gebruikte (veelal Engelstalige) begrippen voor, die in het begin voor verwarring of onduidelijkheden kunnen zorgen.

– Wat betekent Anti-dilution of Anti-verwatering? Verwatering of dilution betekent dat het aandelenbelang van een aandeelhouder procentueel afneemt door uitgifte van nieuwe aandelen. Een anti-dilution bepaling voorziet in een regeling dat aandelen van aandeelhouders niet zomaar tegen hun wil onbeperkt kunnen worden verwaterd.

– Wat is een Bad Leaver? Een bad leaver is aandeelhouder die door het vroegtijdig of verwijtbaar eindigen van zijn arbeidsovereenkomst of managementovereenkomst verplicht is zijn aandelen aan te bieden aan zijn medeaandeelhouders tegen een vooraf bepaalde (gereduceerde) prijs;

– Wat is een Deadlock? Een deadlock is de situatie dat de stemverhoudingen in de algemene vergadering van aandeelhouders (bij een verschil van mening) zodanig verdeeld zijn er geen besluit kan worden genomen.

– Was is een Distribution Waterfall / Uitkeringswaterval: dat is een contractuele regeling die voorschrijft op welke wijze en in welke volgorde het dividend, verkoopopbrengst of liquidatiesaldo van de onderneming aan de aandeelhouders zal worden uitgekeerd.

– Wat is een Drag Along bepaling? Dat is een regeling die bepaalt dat wanneer een (meerderheids)aandeelhouder zijn aandelen aan een derde wenst te verkopen, dat hij daarbij de (minderheids)aandeelhouder(s) kan verplichten hun aandelen mee te verkopen (deze regeling is complementair aan de Tag Along).

– Wat is een Exit? Een exit is de situatie dat de onderneming (of een materieel deel ervan) wordt verkocht waarbij de zittende aandeelhouders vaak hun aandelen kunnen verkopen, of aandelen kunnen verwerken in de kopende partij.

– Wat is een Good leaver? Een good leaver is de aandeelhouder die door het eindigen van zijn arbeidsovereenkomst of managementovereenkomst (om niet verwijtbare redenen) verplicht is zijn aandelen aan te bieden aan zijn medeaandeelhouders tegen een vooraf bepaalde prijs (deze prijs bedraagt vaak een waarde rond de marktwaarde of in ieder geval een prijs die hoger ligt dan bij een Bad Leaver).

– Wat is een Laundry List of zijn de reserved matters? Dit betreft een lijst met (bestuurs)besluiten waar de voorafgaande goedkeuring van de algemene vergadering, raad van commissarissen of een specifieke aandeelhouder voor nodig is;

– Wat is een Lock-Up? Een lock-up betekent de periode waarbinnen de aandeelhouder(s) niet bevoegd zijn hun aandelen te verkopen.

– Wat is een Non-Compete? Een non-compete of non-concurrentiebeding is een regeling die bepaalt dat bestuurders of aandeelhouders niet met de onderneming mogen concurreren gedurende een bepaalde periode.

– Wat is Non-Solicitation? Non-solicitation betekent de regeling die bepaalt dat een aandeelhouder of bestuurder niet direct zaken mag doen (buiten de onderneming om) met bijvoorbeeld werknemers en/of klanten van de onderneming.

– Wat is een Tag Along bepaling? Een drag along bepaling regelt dat, als een aandeelhouder zijn aandelen aan een derde wenst te verkopen, de andere aandeelhouders het recht hebben om hun aandelen mee te verkopen (deze regeling is complementair aan de Drag Along).

– Wat is een Trigger / Leaver Event? Dat is een gebeurtenis waardoor een aandeelhouder verplicht is zijn aandelen aan te bieden aan zijn medeaandeelhouders (zie tevens Bad- en Good Leaver).

Wat is een participatieovereenkomst? Een participatieovereenkomst is een overeenkomst waarbij een onderneming met een of meer investeerders afspreekt dat aan de investeerders aandelen zullen worden uitgeven tegen een door de investeerders te investeren bedrag. De investering kan ook bestaan uit een koop van aandelen van een bestaande aandeelhouder, gevolgd door een kapitaalstorting door de investeerder in de onderneming.

Maar er zijn tal van alternatieve investerings- en participatieconstructies denkbaar, bijvoorbeeld: een uitgifte van preferente aandelen of (converteerbare) obligaties, of door een lening te verstrekken (of mengvormen van deze mogelijkheden). Een converteerbare lening of obligatie (een convertible) is een overeenkomst tussen de onderneming en de investeerder of de obligatiehouder waarbij hem het recht wordt toegekend om tegen vooraf vastgestelde voorwaarden de lening of obligatie (vreemd vermogen) om te zetten (te converteren) naar aandelen in de onderneming (eigen vermogen).

Wat wordt er geregeld in een participatieovereenkomst? Als een investeerder aandelen of preferente aandelen neemt, dan sluit hij doorgaans een participatieovereenkomst (of in het Engels een participation agreement of een subscription agreement) met de onderneming. In de participatieovereenkomst staan onderwerpen geregeld als de hoogte van de investering en de voorwaarden die op de investering van toepassing zijn. Gelijktijdig met de participatieovereenkomst treedt de investeerder vaak toe tot de aandeelhoudersovereenkomst (of wordt een aandeelhoudersovereenkomst aangegaan als deze er nog niet is). Voor deze onderwerpen verwijzen wij naar boven. Alles dat hiervoor over de aandeelhoudersovereenkomst staat geschreven, geldt namelijk ook voor de participatieovereenkomst.

Wat is een joint-venture overeenkomst? In een joint-venture overeenkomst (of in he Engels joint-venture agreement of JVA) maken twee of meer ondernemingen (de joint-venture partners) afspraken over een onderlinge samenwerking waarbij zij gezamenlijk een nieuwe onderneming oprichten.

In de praktijk komen veel joint-ventures voor. Om een praktisch voorbeeld van een joint-venture te geven: een koffie producent gaat een joint-venture aan met een technologiebedrijf. Samen brengen zij een koffiezetapparaat op de markt dat geschikt is voor een specifiek soort koffie-cupje.

Vaak wordt voor een joint-venture een nieuwe besloten vennootschap of een vennootschap onder firma (VOF) opgericht (de joint-venture), waarbij de joint venture partners de aandeelhouders zijn. Een joint-venture overeenkomst heeft veel kenmerken van enerzijds een samenwerkingsovereenkomst en anderzijds een aandeelhoudersovereenkomst.

Wat staat er in een joint-venture overeenkomst?

De partners bij een joint-venture zijn over het algemeen al (langer) actief op de markt en verwachten door middel van de samenwerking synergie- en/of schaalvoordelen te kunnen bereiken. Het is daarom gebruikelijk dat de partners –naast kapitaalstortingen in de vorm van geld- afspraken maken over het inbrengen en/of beschikbaar stellen aan de joint-venture van goederen, diensten, intellectuele eigendomsrechten en know-how. Daarnaast worden afspraken gemaakt over aansprakelijkheid, de duur van de joint-venture en hoe om moet worden gegaan als partijen het (om welke renden dan ook) niet meer zien zitten om samen verder op te trekken.

De joint-venture regelt bijvoorbeeld de volgende onderwerpen:

– Wat is de taakverdeling van de joint-venture partners en welke bijdrage(n) leveren zij aan de joint-venture?

– Krijgt de joint-venture een eigen juridische structuur en hoe komt deze er uit te zien? Zijn de joint-venture partners aansprakelijk voor schulden van de joint-venture?

– Treedt de joint-venture onder een gezamenlijke of onafhankelijke naam naar buiten?

– Aan wie komen auteursrechten of andere intellectuele eigendomsrechten toe die door, of in samenwerking met, de joint-venture worden ontwikkeld?

– Treden er werknemers bij de joint-venture in dienst of worden zij geleend van de joint-venture partners?

– Hoe en wanneer kan de joint-venture worden beëindigd? Wat gebeurt er bij een faillissement?

– Hebben de partner(s) na beëindiging van de joint-venture de mogelijkheid om de door de joint-venture ontwikkelde producten/diensten zelfstandig te exploiteren?

Op zoek naar deskundig advies over een aandeelhoudersovereenkomst, participatieovereenkomst of joint-venture overeenkomst? Bij Penrose werken gespecialiseerde ondernemingsrechtadvocaten die graag met je meedenken en je vragen beantwoorden. De contactgegevens van onze advocaten vind je hier.