Verkoop van een IT-onderneming: 8 aandachtspunten.
De verkoop van een IT-onderneming kan een complex proces zijn, met een aantal typische aandachtspunten. Hieronder beschrijft Lukas Witsenburg (M&A advocaat bij Penrose) acht aandachtspunten die hij als M&A advocaat de afgelopen jaren vooral bij IT-transacties heeft gesignaleerd. Dit blog is onderdeel van de kennispagina Ondernemingsrecht van Penrose, waar je heel veel informatie vindt over fusies en bedrijfsovernames.
1. Waardering van de onderneming
Het bepalen van een juiste waardering voor een IT-onderneming is niet altijd even makkelijk. De waarde van een IT-onderneming kan sterk variëren afhankelijk van de waarde van de technologische activa (denk aan de technische staat van de software), de opbouw van het klantenbestand (recurring omzet of eenmalige afnemers), aanwezigheid van intellectuele eigendomsrechten en toekomstig groeipotentieel. Het aantrekken van potentiële kopers die de waarde van deze factoren (in de ogen van de verkoper) voldoende onderkennen is een uitdaging.
2. Beschermen technologie en intellectueel eigendom
Het beschermen van IT-systemen, data en intellectueel eigendom is cruciaal in de IT-sector. Bij veel overnames draait het om het identificeren en beheren van alle intellectuele eigendomsrechten, zoals met name auteursrechten (op bijvoorbeeld de broncode) en handelsmerken, en het waarborgen van de overdraagbaarheid daarvan. Bij een fusie of bedrijfsovername kunnen dit complexe elementen zijn. Zeker als sprake is van bijvoorbeeld software die deels gebaseerd is op zelfstandig ontwikkelde broncode en deels op broncode ontwikkeld door derden (of niet-werknemers zoals ZZP-ers).
3. Klantrelaties
Veel founders van IT-ondernemingen hebben een persoonlijke relatie opgebouwd met klanten van de onderneming. Het behouden van deze klanten en het overtuigen van deze klanten om met de nieuwe eigenaar samen te werken is soms lastig. Klanten kunnen bezorgd zijn over de stabiliteit en continuïteit van de dienstverlening na de fusie of bedrijfsovername, of bijvoorbeeld de mate waarin de software zal worden onderhouden. Een plotseling klantverlies na de fusie of bedrijfsovername kan de waarde van de onderneming verminderen. Vaak resulteert dit risico er in dat koper en verkoper een variabel koopprijsmechanisme afspreken (zoals een earn out – meer over de earn out-regeling in deze blog).
4. Personeel en talentbehoud
Het behouden van getalenteerde medewerkers tijdens en na de bedrijfsovername is van groot belang. Het verlies van sleutelmedewerkers (zoals softwareontwikkelaars, accountmanagers en helpdeskmedewerkers) kan de waarde van de onderneming behoorlijk aantasten. Kortom, het opstellen van een effectief plan voor talentbehoud en een soepele overgang voor het personeel is essentieel.
5. Due diligence en transparantie
Kopers van een IT-onderneming voeren doorgaans een grondig due diligence onderzoek uit om de financiële en operationele gezondheid van de IT-onderneming te beoordelen. Vaak onderwerpt een koper ook de techniek achter het product (in het geval van software de broncode) aan een technisch due diligence. Het verstrekken van de benodigde informatie en het handhaven van transparantie tijdens het due diligence onderzoek kan tijdrovend zijn, maar is essentieel om het vertrouwen van een koper te winnen.
6. Juridische en contractuele IT-kwesties
De IT-sector maakt gebruik van complexe contracten, waaronder softwareontwikkelovereenkomsten, SaaS-overeenkomsten, licentieovereenkomsten, service level agreements en complexe afspraken ten aanzien van privacy en informatiebeveiliging. Daarnaast kan sprake zijn van IT-conflicten, die vanwege de abstracte materie en complexe documentatie (ook voor een rechter) vaak niet eenvoudig zijn te doorgronden. Dit kan van een juridisch due diligence-onderzoek een uitdagende exercitie maken.
7. Regelgeving, Compliance en Privacy
Een IT-onderneming heeft doorgaans toegang tot veel privacy- en bedrijfsgevoelige gegevens van klanten en werknemers. Daarnaast moet de IT-sector in toenemende mate rekening houden met (Europese) regelgeving, zoals onder meer op het gebied van privacy en informatiebeveiliging, en sancties bij overtreding van deze regelgeving. Zeker als de klanten van de IT-onderneming zich bevinden in meer gereguleerde sectoren zoals de financiële- of gezondheidssector. Zorgen over naleving van regelgeving kunnen leiden tot aanvullende technische eisen of juridische voorwaarden ten tijde van de overname. Daarnaast levert deze regelgeving praktische vragen op die het overnameproces kunnen beïnvloeden: welke informatie mag wel /niet gedeeld worden bij een due diligence? Kan een klantenbestand ‘zomaar’ inzichtelijk worden gemaakt of overgedragen worden aan de koper?
8. Marktomstandigheden
Externe factoren, zoals economische omstandigheden of marktdynamiek, kunnen buitenproportioneel van invloed zijn op de verkoop(baarheid) van een IT-onderneming. Denk hierbij bijvoorbeeld aan wat er gebeurde toen vanwege de corona-pandemie de eerste lock-down werd afgeroepen: de aandelen van veel IT-ondernemingen stegen in enkele dagen heel snel in waarde. Veel van deze snelle stijgers zijn echter kort na de lock-downs ook weer snel in waarde gedaald.
Conclusie
Als M&A advocaat staat Lukas Witsenburg dagelijks ondernemingen bij die overgenomen worden of die met een fusie of bedrijfsovername hun groeistrategie verwezenlijken. Iedere sector kent zijn eigen uitdagingen bij bedrijfsovernames. In dit blog heeft Lukas Witsenburg vanuit zijn perspectief als ondernemingsrechtadvocaat een aantal veel voorkomende uitdagingen beschreven die vooral bij IT-ondernemingen aan de orde kunnen zijn.
Neem voor meer informatie over een fusie of een bedrijfsovername vrijblijvend contact op met Lukas Witsenburg (M&A advocaat), op l.witsenburg@penrose.law of tel.: 06-15025194.
Advocatenkantoor Penrose, Amsterdam.