Wanneer is er sprake van faillissement?

Een onderneming of natuurlijke persoon die is opgehouden zijn/haar schuldeisers te betalen kan op eigen aangifte of op verzoek van de schuldeisers door de rechter in staat van faillissement worden verklaard. Als de rechter het faillissement uitspreekt dan wordt er een curator benoemd. Deze curator krijgt de taak om het beheer over te nemen en de ‘boedel’ ten behoeve van de gezamenlijke schuldeisers te vereffenen. Van schuldeisers wordt verlangd dat zij hun vorderingen ter verificatie indienen bij de curator.

Hoe vraag je faillissement aan?

Dat hangt ervan af of je schuldenaar of schuldeiser bent. Als schuldenaar kun je zelfstandig een (schriftelijk / mondeling) verzoek doen aan de rechtbank. Is de schuldenaar een rechtspersoon (zoals een BV, NV of vereniging) dan is het van belang om interne (goedkeurings- en/of opdrachtvoorschriften) na te leven voorafgaande aan het aanvragen van het faillissement. Voor de schuldeiser dient een advocaat een verzoekschrift in. In dit verzoekschrift zal de schuldeiser moeten aantonen dat er ten minste twee schuldeisers zijn (pluraliteit) en dat er ten minste één opeisbare vordering is. In de praktijk wordt een faillissementsaanvraag regelmatig gebruikt om de schuldenaar onder druk te zetten om alsnog aan zijn/haar betalingsverplichtingen te voldoen.

Verweer voeren in faillissementsprocedure

Indien je als schuldenaar wordt opgeroepen voor een faillissementszitting, dan kun je verweer voeren door te stellen dat de (door de aanvrager in het faillissementsverzoek genoemde) schuldeisers inmiddels volledig zijn voldaan. In dat geval is er geen sprake meer van een situatie van opgehouden te hebben met betalen. In de praktijk komt het regelmatig voor dat de schuldenaar ervoor kiest deze schuldeisers voorafgaande aan de zitting te voldoen. Omdat de aanvrager vaak niet beschikt over de volledige crediteurenadministratie van de schuldenaar heeft de aanvrager vaak niet de mogelijkheden om (in dat geval) andere schuldeisers als steunvordering te gebruiken. Dit leidt regelmatig tot een kat en muis spel. Welke schuldeisers kunnen door de aanvrager worden genoemd? En is de schuldenaar in staat om deze (voorafgaande aan de faillissementszitting) te voldoen?

Hoger beroep in faillissementsprocedure

Een faillietverklaring komt tot stand bij vonnis van de rechtbank. Degene die failliet is verklaard kan binnen 8 dagen in hoger beroep bij het gerechtshof. Dit hoger beroep wordt aangetekend door een advocaat. In het hoger beroep wordt door het hof (ex nunc) getoetst of nog altijd aan de voorwaarden voor faillietverklaring is voldaan. Dat betekent dat wanneer blijkt dat alle schuldeisers inmiddels door de schuldenaar zijn voldaan (ook na faillietverklaring), de faillietverklaring door het hof moet worden vernietigd. Daarvoor is het van belang dat de schuldenaar het salaris van de curator heeft voldaan voor eventuele reeds door de curator verrichte werkzaamheden.

Bestuurdersaansprakelijkheid en faillissement

Gedurende het faillissement van een rechtspersoon (zoals een BV of NV) zal een curator beoordelen of het bestuur de failliete onderneming op de juiste wijze heeft bestuurd. Indien dat niet het geval blijkt, kunnen de bestuurders mogelijk aansprakelijk zijn op grond van onbehoorlijk bestuur. Omdat de curator voor die beoordeling afhankelijk is van de (financiële) administratie van de onderneming, zegt de wet dat het bestuur zijn taken onbehoorlijk heeft vervuld wanneer de administratie niet op orde is en/of wanneer de jaarrekeningen (in de periode 3 jaren voorafgaande aan het faillissement) niet tijdig zijn gedeponeerd. Het bestuur heeft daarnaast onbehoorlijk bestuurd wanneer er beslissingen zijn genomen en/of handelingen zijn verricht die geen redelijk denkend bestuurder zou hebben genomen/verricht. Als dit onbehoorlijke bestuur een belangrijke oorzaak is van het faillissement, dan kan de curator het bestuur aansprakelijk stellen voor het tekort in de faillissementsboedel.

Wanneer is er sprake van surseance van betaling?

Een onderneming in financieel zwaar weer kan bij de rechtbank om surseance van betaling (uitstel van betaling) verzoeken. Het verzoekschrift wordt ingediend door een advocaat. De onderneming moet aantonen dat voorzienbaar is dat zij niet meer aan haar betalingsverplichtingen kan voldoen. Als de surseance door de rechtbank wordt verleend, dan kan de onderneming (schuldenaar) voor een periode van maximaal anderhalf jaar niet door haar schuldeisers tot betaling worden gedwongen. Dat betekent dat eventuele door schuldeisers gelegde (conservatoire en executoriale) beslagen komen te vervallen en de executie van vonnissen wordt opgeschort. Gedurende de surseance krijgt de onderneming de mogelijkheid om orde op zaken te stellen en (waar nodig) te reorganiseren. Bijvoorbeeld door de onderneming te herstructureren en/of werknemers te ontslaan. In de praktijk is de surseance van betaling vaak een voorportaal van een faillissement.

Wanneer is er sprake van een schuldsanering (Wsnp)?

Een natuurlijk persoon die structureel geen mogelijkheden meer heeft om zijn schuldeisers te betalen, kan de rechtbank vragen om te worden toegelaten tot de wettelijke schuldsanering (Wsnp). Om te worden toegelaten tot de schuldsanering gelden strenge voorwaarden. De schulden mogen niet zijn ontstaan door fraude, een misdrijf of onverantwoord gedrag. Als de rechtbank het verzoek toewijst, dan benoemt de rechter een bewindvoerder. Deze bewindvoerder controleert of de schuldenaar aan zijn verplichtingen voldoet. De schuldsanering geldt meestal voor drie jaar. Gedurende deze periode worden zoveel mogelijk schulden afgelost. De schuldenaar die zich aan alle regels heeft gehouden, ontvangt een schone lei. Dit betekent dat schuldeisers een eventuele restschuld niet meer kunnen opeisen.

Advocaat faillissementsrecht

Bij Penrose, advocatenkantoor in Amsterdam, werken advocaten die gespecialiseerd zijn in faillissementsrecht (insolventierecht). Onze advocaten denken graag met je mee. Neem gerust contact op als je vragen hebt. De contactgegevens van onze specialisten vind je hier.