Wat is arbitrage?

Arbitrage is een alternatief voor geschilbeslechting door de overheidsrechter. Bij arbitrage buigen deskundigen uit een bepaalde branche zich over het geschil. Deze arbitragecommissie bestaat doorgaans uit één of drie arbiters. Door het specialistische karakter zijn het vaak bedrijven die (vooraf) contractueel (eventueel via algemene voorwaarden) kiezen voor arbitrage. Partijen kiezen er dan voor om bij een geschil geen procedure bij de rechter te starten, maar om het geschil voor te leggen aan arbiters die werkzaam zijn in dezelfde bedrijfstak. Veel brancheorganisaties hebben hun eigen arbitragecommissie, die ook wel geschillencommissies worden genoemd. Rechtspraak bij de gewone rechter is openbaar, maar dat is bij arbitrage doorgaans niet het geval. Daarom kan het ook een geschikte manier voor geschilbeslechting zijn voor zaken die vertrouwelijk zijn, bijvoorbeeld bij overnames of investeringen door vermogende particulieren.

Hoe verloopt arbitrage?

Een arbitrageprocedure lijkt veel op een procedure bij de rechter. De eiser start de procedure door schriftelijk zijn standpunt en een eis in te dienen. De wederpartij kan daarop, eveneens schriftelijk, reageren. Als de arbiters het nodig achten volgt er een tweede schriftelijke ronde. Vervolgens vindt er een zitting plaats, waarin partijen hun standpunten toelichten de arbiters vragen kunnen stellen. De arbitragecommissie kan, net als bij een procedure voor de rechter, ook getuigen of deskundigen horen of zelf ter plaatse gaan kijken naar bijvoorbeeld een bouwconstructie. De arbiters stellen een vonnis op en sturen dit naar partijen. Houdt een van partijen zich niet aan het vonnis, dan kan dit alsnog eenvoudig worden afgedwongen via de rechtbank: een deurwaarder kan dan op pad met het arbitraire vonnis waar nu een stempel van de rechtbank aan is toegevoegd voor de tenuitvoerlegging.

Voor de partij die het niet eens is met het arbitrale vonnis zijn er ook nog mogelijkheden. Bij sommige arbitragecommissies is hoger beroep mogelijk. En als er geen hoger beroep mogelijk is, dan kunnen partijen de rechter verzoeken om het arbitrale vonnis te vernietigen.

Wat is bindend advies?

Bij bindend adviezen wijzen partijen een derde aan die beslist over hun geschil. Die beslissing wordt neergelegd in een zogenoemde vaststellingsovereenkomst en wordt door de wet ook als zodanig behandeld. Een bindend adviseur kan ook een overeenkomst aanvullen, dus om een geschil in de toekomst te voorkomen.

Hoe verloopt bindend advies?

Partijen verplichten zich om zich aan het bindend advies te houden. Nadat partijen gezamenlijk een bindend adviseur benaderen, wordt er een bindend adviesovereenkomst gesloten en krijgen partijen (net zoals bij de gewone procedure en de arbitrageprocedure) de gelegenheid om hun standpunten schriftelijk in te dienen. Deze schriftelijke stukken worden doorgaans gelijktijdig ingediend en partijen mogen vervolgens nog eens op elkaar reageren. Ook bij bindend advies kan een mondelinge behandeling plaatsvinden, waarna de bindend adviseur op korte termijn uitspraak doet.

Voor- en nadelen arbitrage of bindend advies

Bindend advies is de meest informele vorm van geschilbeslechting, doordat partijen niet gebonden zijn aan strikte wettelijke / procedurele regels. Dit is ook de reden waarom bindend advies in praktijk ook wel wordt gecombineerd met mediation. Arbitrage is in dat opzicht iets formeler en kent vaak (proces)reglementen.

Arbitrage is vaak duurder dan een gewone procedure, maar de procedure verloopt doorgaans sneller en arbitrage is bovendien vertrouwelijk. Ook bindend advies is vertrouwelijk. Bindend advies is echter lastig te vernietigen. Voor de wet wordt bindend advies behandeld als een zogenoemde vaststellingsovereenkomst.

Het afdwingen van een arbitraal vonnis kan gemakkelijk door een stempel te halen bij de rechter (er is namelijk al een vonnis), terwijl de rechter bij bindend advies zich nog zal buigen over de inhoud van de “vaststellingsovereenkomst” waarin het bindend advies staat. Wel zal de rechter de inhoud daarvan over het algemeen snel overnemen. Zowel arbitrage als bindend advies zijn aldus in tegenstelling tot een procedure bij de overheidsrechter vertrouwelijk, relatief snel en de arbiters of adviseurs zijn vaak gespecialiseerd. Nadelen zijn bij arbitrage met name gelegen in de kosten en bij bindend advies in de praktische afdwingbaarheid door de vorm van de uitspraak en de afwezigheid van hoger beroep als extra waarborg.

Advocaat Arbitrage of bindend advies

Penrose is een advocatenkantoor in Amsterdam. Bij Penrose werken advocaten die gespecialiseerd zijn in het voeren van juridische procedures, waaronder arbitrage en bindend advies. Zij denken graag met je mee over kansen en risico’s. Neem gerust contact op als je vragen hebt. De contactgegevens van onze advocaten vind je hier.